2) Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Bağlamında Fizik Öğretiminde Yenilikçi Yaklaşımlar ve Felsefi Temeller

Yıl 2025, Cilt: 1, Sayı: 1, Sayfa 11-20, 25.10.2025

Raziye Figen AĞMAZ

E-mail: faraday.353535@gmail.com

İzmit Mesleki Ve Teknik Anadolu lisesi, İzmit, KOCAELİ

ORCID: 0009-0006-8281-5845

DOI: 10.5281/zenodo.17444749

TAM METİN

ÖZET

Bu çalışmanın amacı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) kapsamında ortaöğretim düzeyinde fizik öğretiminde benimsenen yenilikçi yaklaşımları ve bu yaklaşımların dayandığı felsefi temelleri incelemektir. Araştırmada, fizik eğitiminin yalnızca bilgi aktarımı değil; sorgulama, düşünme, değer üretimi ve anlam inşası süreçlerini kapsayan bütüncül bir öğrenme alanı olduğu savunulmaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemi kapsamında doküman analizi deseni ile yürütülmüştür. Veri kaynaklarını, Millî Eğitim Bakanlığı’nın TYMM’ye ilişkin raporları, ortaöğretim fizik öğretim programları, ulusal ve uluslararası fizik eğitimi literatürü oluşturmuştur. Bulgular, TYMM’nin fizik öğretiminde bilgi aktarımını merkeze alan geleneksel yaklaşımdan anlam, değer ve düşünme temelli bir öğretim anlayışına geçişi teşvik ettiğini göstermektedir. Ayrıca yapay zekâ, dijital laboratuvarlar ve deneysel simülasyonların pedagojik kullanımıyla öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve etik gelişimlerinin desteklendiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, TYMM fizik öğretimini epistemolojik, etik ve felsefi boyutlarıyla yeniden konumlandırarak öğrencilerin hem bilimsel hem de insani becerilerini bütüncül biçimde geliştirmeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, TYMM, Fizik Öğretimi, Yenilikçi Pedagoji, Felsefi Temeller, Dijital Öğrenme

Gönderim Tarihi: 07.09.2025

Kabul Tarihi: 10.10.2025

Elektronik Yayım Tarihi: 25.10.2025

ABSTRACT

The purpose of this study is to examine the innovative approaches adopted in high school physics education within the framework of the Century of Türkiye Education Model (TYMM) and to explore the philosophical foundations underlying these approaches. The study argues that physics education is not limited to the transmission of factual knowledge but rather encompasses holistic processes of inquiry, reflection, value creation, and meaning construction. Conducted through a qualitative research design, this study employs the document analysis method. The data sources include official reports of the Ministry of National Education, secondary school physics curricula, and national and international literature on physics education. The findings indicate that TYMM encourages a shift from traditional, transmission-oriented teaching approaches toward a meaning- and value-based understanding of education. Furthermore, the integration of artificial intelligence, digital laboratories, and experimental simulations supports students’ cognitive, affective, and ethical development. As a result, the TYMM redefines physics education as an epistemological, ethical, and philosophical practice that aims to foster both scientific competence and humanistic awareness among students.

Keywords: Century of Türkiye Education Model, Physics Education, Innovative Pedagogy, Philosophical Foundations, Digital Learning, Secondary Education

Submitted Date: 07.09.2025

Acceptance Date: 10.10.2025

Electronic Issue Date: 25.10.2025

KAYNAK GÖSTER

AĞMAZ, R. F. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Bağlamında Fizik Öğretiminde Yenilikçi Yaklaşımlar ve Felsefi Temeller. Akademik Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 1(1), 11-20. https://doi.org/10.5281/zenodo.17444749

İNDEKS

KAYNAKÇA

Aydın, S., Nas, S. E., & Bekar, Ş. N. (2023). Aktif öğrenme tekniklerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin kavramsal anlamalarına etkisi: “Kütle ve ağırlık” örneği. *Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi*, 55, 140–161.

Bakar, E. (2023). Fen bilimleri dersinde beceri eğitimi için disiplinlerarası ilişkilendirme. *Milli Eğitim Dergisi*, 52(237), 95–118.

Bayram, K., & Çelik, H. (2023). Yapay zekâ konusunda muhakeme ve girişimcilik becerileriyle bütünleştirilmiş sosyo-bilim etkinliği: Fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşleri. *Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi*, 11(2), 85–104.

Becker, K., & Park, K. (2019). *Effects of integrative approaches on science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education*. *Journal of STEM Education*, 20(3), 10–19.

Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. *Qualitative Research Journal*, 9(2), 27–40.

Bybee, R. W. (2020). *STEM education for the 21st century*. NSTA Press.

Çengel, F. (2024). *Erdemli bilgi: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin felsefi temelleri*. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). *Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches* (4th ed.). Sage Publications.

Deveci, İ., & Aydız, M. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğretim programında yer alan yaşam becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşleri. *Trakya Eğitim Dergisi*, 11(1), 45–62.

Dewey, J. (1938). *Experience and education*. Macmillan.

Driver, R., & Oldham, V. (1986). A constructivist approach to curriculum development in science. *Studies in Science Education*, 13(1), 105–122.

English, L. D. (2016). STEM education: Review and a vision for the future. International Journal of STEM Education, 3(3), 1–16.

Freire, P. (1970). *Pedagogy of the oppressed*. Continuum.

Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. *Cambridge Journal of Education*, 30(2), 169–202.

Honey, M., Pearson, G., & Schweingruber, H. (2020). *STEM integration in K–12 education: Status, prospects, and an agenda for research*. National Academies Press.

Kangas, M. (2021). Phenomenon-based learning and the future of education in Finland. University of Lapland Press.

Kumaş, A. (2022). Fizik öğretiminde yaşanılan problemlerin fizik zümre toplantıları ve öğretmen görüşleri ile değerlendirilmesi. *Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi*, 23(3), 1015–1032.

Kuhn, T. S. (1962). *The structure of scientific revolutions*. University of Chicago Press.

Marginson, S., Tytler, R., Freeman, B., & Roberts, K. (2013). *STEM: Country comparisons: International comparisons of science, technology, engineering and mathematics (STEM) education*. Australian Council of Learned Academies.

Mayer, R. E. (2019). *Multimedia learning* (3rd ed.). Cambridge University Press.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). *Qualitative data analysis: An expanded sourcebook* (2nd ed.). Sage Publications.

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2023). *Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli*. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024). *Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Tanıtım Raporu*. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Noddings, N. (2015). *The challenge to care in schools: An alternative approach to education* (2nd ed.). Teachers College Press.

OECD. (2021). *Education at a glance 2021: OECD indicators*. OECD Publishing.

OECD. (2023). *Education at a glance 2023: OECD indicators*. OECD Publishing.

OECD. (2024). AI in education: Trends, policies and practices in OECD countries. OECD Publishing. https://www.oecd.org/education.

Piaget, J. (1977). *The development of thought: Equilibration of cognitive structures*. Viking Press.

Popper, K. (1959). *The logic of scientific discovery*. Routledge.

Rogers, C. R. (1983). *Freedom to learn for the 80’s*. Merrill.

Toksöz, H., ve Şakar A. (2022). “Gazzâlî’ye Göre Bireyin Ahlâkî Yetkinlik Kazanımında Peygamberin Rolü”. Danisname Beşeri ve Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 5, 213-44.

UNESCO. (2023). *Science, technology and innovation report 2023: Towards sustainable societies*. UNESCO Publishing.

Vygotsky, L. S. (1978). *Mind in society: The development of higher psychological processes*. Harvard University Press.

Zeidler, D. L., & Nichols, B. H. (2009). Socioscientific issues: Theory and practice in science education. *Journal of Research in Science Teaching*, 46(7), 749–771.

Zembylas, M. (2016). *Science education, affect, and pedagogy*. Springer.